Rechterlijke dwalingen of rechterlijke incompetentie?

Emeritus hoogleraaar Wagenaar schreef naar aanleiding van de vrijspraak van Lucia de Berk dat advocaten die in de toekomst een zaak hebben met de rechters of raadsheren die haar hebben veroordeeld, deze zouden moeten wraken nu zij uitgaan van hun overtuiging en pas later daarvoor bewijs zouden zoeken (hetgeen naar ik aanneem volgens Wagenaar duidt op vooringenomenheid). Nu is dit geen verstandig plan, niet in de laatste plaats omdat een wrakingsverzoek op deze grond zo goed als kansloos is en door de betrokken rechter of raadsheer als zeer grievend zal worden ervaren. Niet in het belang van de client dus. Wagenaar heeft wel een punt, althans als ik zijn standpunt zo begrijp dat het niet goed voorstelbaar is dat er met de betrokken rechters naar aanleiding van deze zaak, maar ook de andere geruchtmakende dwalingen uit het verleden, ogenschijnlijk niets gebeurt. Ze mogen gewoon blijven zitten. Afgevraagd kan worden of dit terecht is. Iedereen maakt fouten en ook rechters mogen zich vergissen. Zeker wanneer ze geconfronteerd worden met een bekennende verdachte die later toch onschuldig blijkt te zijn. In sommige zaken is een vergissing echter iets minder begrijpelijk. Waar veroordelingen worden gebaseerd worden op cirkelredeneringen en schending van elementaire logica, is niet langer slechts sprake van een dwaling maar van rechterlijke incompetentie. De overtuiging wint dan van de rede, ook al valt de overtuiging niet goed te beredeneren. Juist wanneer een veroordeling op gekunselde redeneringen berust zou de rechter terug moeten vallen op het uitgangspunt: bij twijfel altijd vrijspreken. Rechterlijke dwalingen zullen dan niet snel voor komen. Intussen wordt het hoog tijd dat naast een raad voor revisie waar Wagenaar voor pleit een strengere toetsing van rechters gaat plaatsvinden. Al was het maar door motiveringen te toetsen op de elementaire wetten van de logica.